2000 – 2014: Οικονομικές Επιπτώσεις σε Βασικά Μεγέθη του Ελληνικού Τουρισμού και κύριων Ανταγωνιστριών Χωρών

favicon

Με έναυσμα τα πρόσφατα δημοσιοποιημένα στοιχεία για τις οικονομικές επιπτώσεις του τουρισμού στην Ελληνική οικονομία για το 2014, από τον οργανισμό World Travel and Tourism Council (WTTC), θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε τη σημαντικότητα των επιπτώσεων αυτών, συγκριτικά με άλλες ανταγωνίστριες χώρες για το τελευταίο αυτό έτος, καθώς και σε βάθος 14ετίας. 

Μεθοδολογικά συλλέχθηκαν, καταγράφηκαν, ταξινομήθηκαν και αξιολογήθηκαν, τα  στατιστικά στοιχεία για τα έτη 2000 – 2014, για χώρες οι οποίες κρίνονται ότι έχουν σε ένα γενικευμένο και ευρύ πλαίσιο, κοινά χαρακτηριστικά γνωρίσματα με την Ελλάδα, ως προς:

  • τη φάση της οικονομίας τους,
  • τη δυναμική στην τουριστική ανάπτυξη,
  • τα χρόνια διαρθρωτικά τους προβλήματα,
  • την ομοιομορφία του τουριστικού προϊόντος και συγκεκριμένα:
    • Κατηγοριοποιούνται ως χώρες υποδοχής με κοινό target group
    • Την γεωγραφική τους τοποθεσία και τη σχετικά ομοιογενής γεωγραφική τους τοπογραφία και κλίμα.

Στα πλαίσια αυτά επιλέγεται ένα πλέγμα από κύριες ανταγωνίστριες χώρες, οι εξής:

  • Τουρκία
  • Κύπρος
  • Πορτογαλία
  • Ισπανία
  • Ιταλία

Τα στατιστικά στοιχεία προς αξιολόγηση και η σημαντικότητα των συγκρινόμενων μεγεθών δημιουργούν μία μεγάλη βάση δεδομένων, που δυστυχώς λόγω του περιορισμού επέκτασης της ανάλυσης μας αυτής σε ένα άρθρο, θα επικεντρωθούμε επιλεκτικά κυρίως στα εξής κύρια μεγέθη:

  • Α.Ε.Π. (Άμεση και συνολική συνεισφορά του τουρισμού).
  • Απασχόληση (Άμεση και συνολική συνεισφορά του τουρισμού).
  • Εξαγωγές Επισκεπτών (Visitor exports), (τα χρηματικά ποσά που δαπανώνται από διεθνείς επισκέπτες – τουρίστες εντός της χώρας, για επαγγελματικούς ή για λόγους αναψυχής. Συμπεριλαμβάνονται και τα ποσά για μεταφορές).
  • Επενδύσεις Κεφαλαίου για τον τουρισμό.

Τα τελευταία δημοσιοποιημένα στοιχεία του οργανισμού World Travel and Tourism Council (WTTC), για το 2014, καθώς και η βάση δεδομένων της ιστοσελίδας knoema.com για τα έτη 2000 – 2014, αποτελούν τις κύριες πηγές μας, μέσα από τις οποίες προσεγγίζουμε σε αρχικό επίπεδο και σε στενά, αλλά εμπεριστατωμένα περιθώρια, τη σημαντικότητα και τη σπουδαιότητα του μεγέθους του τουριστικού φαινομένου για την Ελλάδα, σε βάθος 14ετίας και πάντα μέσα από το πρίσμα μίας συγκριτικής ανάλυσης με κύριες ανταγωνίστριες χώρες.

Επικεντρώνοντας στην άμεση συνεισφορά του τουρισμού στο Α.Ε.Π. και στην Απασχόληση, όπου αντικατοπτρίζεται η οικονομική δραστηριότητα που πηγάζει από τους άμεσα συνδεδεμένους κλάδους με τον τουρισμό, όπως Ξενοδοχεία, ταξιδιωτικά πρακτορεία, αεροπορικές εταιρίες και άλλες μεταφορικές υπηρεσίες κλπ. ανά χώρα σε βάθος 14ετίας, τόσο ως ποσοστό συμμετοχής στο σύνολο του εκάστοτε μεγέθους σύγκρισης, όσο και στους αντίστοιχους μέσους όρους των ποσοστών αυτών συμμετοχής, έχουμε τα παρακάτω διαγράμματα:

 

Άμεση συνεισφορά του Τουρισμού στο Α.Ε.Π. 2000 – 2014 (% συμμετοχής)

2015-06-02_175006

Μέσος Όρος της ποσοστιαίας άμεσης συνεισφοράς του Τουρισμού στο Α.Ε.Π. 2000 – 2014 (% συμμετοχής)

2015-06-02_175308

Συγκριτικά, το τουριστικό φαινόμενο στην Ελλάδα δείχνει να διατηρεί με μικρές διακυμάνσεις, ένα σχετικά σταθερό επίπεδο συνεισφοράς στη συμμετοχή του στο Α.Ε.Π. της χώρας, με σημαντική βελτίωση το 2014 και με ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό συμμετοχής σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες. Ενώ, βρίσκεται πολύ κοντά με την Πορτογαλία και Ισπανία και σε καλύτερη θέση από την Τουρκία. Αξιόλογη είναι και η θέση της Κύπρου, αλλά με μία πορεία που χαρακτηρίζεται από συνεχή πτωτική τάση και μεγάλες διακυμάνσεις.

 

Άμεση συνεισφορά του Τουρισμού στην Απασχόληση 2000 – 2014 (% συμμετοχής)

2015-06-02_175007

Μέσος Όρος της ποσοστιαίας άμεσης συνεισφοράς του Τουρισμού στην Απασχόληση 2000 – 2014 (% συμμετοχής)

2015-06-02_175353

Συμπερασματικά, ομοίως και για το δείκτη άμεσης συμμετοχή του τουρισμού στην Απασχόληση ακολουθείται, κατά κύριο λόγο, αναλογική πορεία στις μεταβολές, με εκείνη της άμεσης συμμετοχή του στο Α.Ε.Π. στην Ελλάδα και στις υπό εξέταση χώρες, εκτός της Τουρκίας.

Ιδιαίτερα για την Ελλάδα, μία αυξητική ή μειωτική μεταβολή του τουρισμού στο Α.Ε.Π. επηρεάζει, κατά κύριο λόγο, αναλόγως και την Απασχόληση. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι τα δύο τελευταία έτη 2013 και 2014, αυτές οι μεταβολές εκφράζονται ποσοστιαία, το ίδιο. Αναλυτικότερα, η αυξητική μεταβολή της άμεσης συνεισφοράς του τουρισμού στο Α.Ε.Π. της χώρας κατά 6,2% το 2013 και 4,4% το 2014, ακολουθείται από ανάλογη αυξητική μεταβολή στην Απασχόληση κατά, 6,9% και 4,3% αντίστοιχα.

Η τάση του δείκτη στην Ελλάδα παρουσιάζει ποσοστιαίες αυξομειώσεις από έτος σε έτος, με ιδιαίτερη θετική μεταβολή το 2005, δηλαδή την επόμενη χρονιά των ολυμπιακών αγώνων στην Αθήνα και μία εντατική θετική μεταβολή από το 2010 – 2014. Το γεγονός αυτό είναι φυσικό επακόλουθο της θετικής πορείας του τουρισμού, της εντατικοποίησης της στρατηγικής πολιτικής προς αυτήν την κατεύθυνση και της συρρίκνωσης του συνολικού Α.Ε.Π. της χώρας και των άλλων κλάδων της ελληνικής οικονομίας, λόγω της οικονομικής δυσχέρειας της χώρας.

Η Ισπανία ακολουθεί μικρότερες διακυμάνσεις και σχετικά πιο σταθερές πορείες (κυρίως από το 2005 και μετά) στην συνεισφορά του τουρισμού και στα δύο μεγέθη. Ενώ, η Πορτογαλία βρίσκεται κοντά στην εικόνα της Ελλάδας, η Ιταλία παρουσιάζει μεγαλύτερες μεταβολές και η Τουρκία βρίσκεται σε χαμηλότερη θέση αναφορικά με τη συνεισφορά του τουρισμού και με έντονες ποσοστιαίες μεταβολές.

Συνεχίζοντας με τα μεγέθη των εξαγωγών επισκεπτών και κεφαλαιακών επενδύσεων 2000 – 2014, έχουμε τα παρακάτω διαγράμματα:

Εξαγωγές Επισκεπτών 2000 – 2014 (% συμμετοχής)

2015-06-02_175427

Μέσος Όρος Εξαγωγές Επισκεπτών 2000 – 2014 (% συμμετοχής)

2015-06-02_175450

Κεφαλαιακές Επενδύσεις στον Τουρισμό 2000 – 2014 (% συμμετοχής)

2015-06-02_175535

Μέσος Όρος Κεφαλαιακών Επενδύσεων στον Τουρισμό 2000 – 2014 (% συμμετοχής)

2015-06-02_175600

Διαχρονικά, οι οικονομικές επιπτώσεις του τουρισμού, τόσο ως προς τις εξαγωγές επισκεπτών, όσο και τις κεφαλαιακές επενδύσεις, παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις σε όλες τις χώρες.

Αναφορικά με τις εξαγωγές επισκεπτών είναι αξιοσημείωτο ότι από το 2000, καταγράφονται μειωτικές μεταβολές στην 14ετία σε όλες τις χώρες. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει τη συνεχή συρρίκνωση των χρηματικών ποσών που δαπανώνται από τους διεθνείς τουρίστες στις χώρες υποδοχής, ένα κοινό σημείο αναφοράς όλων των υπό εξέταση χωρών.

Η εικόνα των κεφαλαιακών επενδύσεων είναι ακόμα πιο περίπλοκη, όπου εκτός της Ελλάδας που παρουσιάζει μία πιο σταθερή πορεία, σε όλες τις υπόλοιπες χώρες εμφανίζει μεγάλες διακυμάνσεις σε βάθος 14ετίας.

Συμπεραίνοντας, στην Ελλάδα είναι ευδιάκριτη η σημαντικότητα του τουριστικού φαινομένου  στα εθνικολογιστικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας, με πρωτεύοντα ρόλο στο σύνολο των υπο-εξέταση χωρών και όχι μόνο κατά τα τελευταία έτη.

Εστιάζοντας στο 2014 και βάση των επιλεγμένων μεγεθών ιεραρχούμε τις χώρες σύμφωνα με το αποτέλεσμα τους, διαμορφώνοντας έτσι τον παρακάτω πίνακα σπουδαιότητας του τουρισμού για κάθε χώρα, ως προς το εκάστοτε μέγεθος:

exit_c-g

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι για την Ελληνική οικονομία διατηρούνται οι πρώτες θέσεις και για το 2014.

Παρά ταύτα σύμφωνα με την έκδοση της έκθεσης για την «Ταξιδιωτική και Τουριστική Ανταγωνιστικότητα 2015», από τον οργανισμό World Economic Forum, σε σύνολο 141 χωρών παγκοσμίως, ο Δείκτης Ταξιδιωτικής και Τουριστικής Ανταγωνιστικότητας (ΔΤΤΑ)   αναδεικνύει την πρωτιά, για πρώτη φορά, της Ισπανίας, την 8η θέση της Ιταλίας, 15η θέση της Πορτογαλίας, την 31η θέση της Ελλάδας (βελτίωση κατά μία θέση), 36η της Κύπρου και 44ης της Τουρκίας. Φυσικά, ο ΔΤΤΑ, οφείλει να λαμβάνεται υπόψη ως προς την ανάγκη βελτιστοποίησης μίας χώρας για να ενδυναμωθεί ανταγωνιστικά. Αυτό, γιατί συγκρίνεται ένας μεγάλος αριθμός χωρών, που βρίσκεται όμως σε διαφορετικά επίπεδα ανάπτυξης κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε την ιδιαιτερότητα, πολυπλοκότητα και δυναμικότητα του τουρισμού, ως οριζόντια δραστηριότητα του παραγωγικού ιστού της εκάστοτε χώρας. (Σ.Ε.Τ.Ε., 2015)

Ουσιαστικά, το σημαντικό μέγεθος της τουριστικής παραγωγικότητας και η επίδραση της στην ελληνική οικονομία, διαφαίνεται μέσα από τη συμβολή του κλάδου στο Α.Ε.Π. της χώρας. Ενώ εξίσου σημαντικά μεγέθη είναι η συνολική απασχόληση σε ακέραια νούμερα στον κλάδο, καθώς και το ποσοστό συμμετοχής του στην άμεση και συνολική απασχόληση της χώρας.

Η Ελλάδα αποτελεί μία από τις σημαντικότερες τουριστικές αγορές υποδοχής και ο τουρισμός είχε πάντα μία αξιόλογη θέση στη διαμόρφωση της εθνικής οικονομίας, γεγονός  που αναγνωρίστηκε μετά την εποχή της οικονομικής κρίσης. Η οικονομική δυσχέρεια που βιώνει η χώρα απλά το ανέδειξε.

Όμως, ως φυσικό επακόλουθο της οικονομικής αυτής δυσχέρειας αποτελεί και η ενδυνάμωση των θετικών αποτελεσμάτων του τουρισμού, λόγω της συρρίκνωσης των άλλων κλάδων οικονομικής δραστηριότητας της χώρας. Περαιτέρω, η ομοιογένεια του παγκόσμιου περιβάλλοντος, όπως προέκυψε από την μετά κρίση εποχή, επηρέασε και τις υπόλοιπες ανταγωνίστριες χώρες.

Συνεπώς, η Ελλάδα είχε και έχει μία παραγωγική δυναμική βάση, αυτή της Τουριστικής Βιομηχανίας με όλες τις ιδιαιτερότητες και ιδιομορφίες της. Το θέμα είναι ότι για μεγάλο χρονικό διάστημα παρήγαγε έχοντας τον αυτόματο πιλότο ή τον από μηχανή Θεό της αρχαιότητας, χωρίς την ανάπτυξη, διαμόρφωση και εφαρμογή μίας ορθολογικά δομημένης στρατηγικής για να την καταστήσει ανταγωνιστική, αειφορική και βιώσιμη.

Η ανάλυση που προηγήθηκε αφορά ένα μικρό μέρος της εμβάθυνσης που μπορεί να δοθεί στη διερεύνηση της σημαντικότητας και της ανταγωνιστικότητας του τουρισμού, απλά στο άρθρο μας, αποδώσαμε τα πρώτα αξιόπιστα μηνύματα για τα αποτελέσματα και τα συμπεράσματα μίας τέτοιας προσέγγισης.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Write a Comment