ΔΗΜΟΣΙΟ ΧΡΕΟΣ: Ορισμός, Διάρθρωση, Διαχρονική Εξέλιξη & Σχέση με το Α.Ε.Π.
Το Δημόσιο Χρέος είναι μια επίκαιρη φράση. Πολλοί θεωρούν ότι το Δημόσιο χρέος είναι πολύ απλά, πόσα χρήματα χρωστάει το Δημόσιο, δηλαδή το Ελληνικό Κράτος στους Πιστωτές του (που μπορεί να είναι άλλα Κράτη, Ιδιώτες, Ξένες Τράπεζες).
Μέχρι ενός σημείου δεν έχουν άδικο. Υπάρχουν όμως και κάποιες λεπτομέρειες που θα πρέπει να αναφερθούν για να γίνει αντιληπτή η συνολική έννοια του Δημόσιου Χρέους. Το τελευταίο είναι συνώνυμο με τον όρο Χρέος Γενικής Κυβέρνησης και υπολογίζεται με βάση το παρακάτω άθροισμα :
Χρέος Γενικής Κυβέρνησης =Χρέος Κεντρικής Κυβέρνησης + Χρέος Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης + Χρέος Ασφαλιστικών Οργανισμών
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθούν και οι κατηγορίες από τις οποίες αποτελείται το Χρέος, όπως:
Α) Τα Ομόλογα και οι Βραχυπρόθεσμοι Τίτλοι. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει, τα Ομόλογα εκδοθέντα στην αγορά του εσωτερικού, τα ομόλογα εκδοθέντα στην αγορά του Εξωτερικού, τις Τιτλοποιήσεις στο Εξωτερικό και τους Βραχυπρόθεσμους τίτλους.
Β)Τα Δάνεια. Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει τα δάνεια της Τράπεζας της Ελλάδος, τα Λοιπά Δάνεια Εσωτερικού, τα Ειδικά και Διακρατικά δάνεια, Τα Δάνεια του Μηχανισμού Στήριξης, τα Λοιπά Δάνεια Εξωτερικού και τα Βραχυπρόθεσμα Δάνεια (Repos).
Παρακάτω στον Πίνακα 1 απεικονίζεται η διαχρονική εξέλιξη του από το 2002 μέχρι σήμερα, σε απόλυτα νούμερα και ως ποσοστό του ΑΕΠ
(ΠΙΝΑΚΑΣ 1)
|
Από το 2002 μέχρι το 2012 και έπειτα είναι ξεκάθαρο ότι το Χρέος αυξάνεται με μέσο όρο κατά 9,42% κάθε χρόνο. Από 158δις€ το 2002 έχουμε φτάσει ως Κράτος να χρωστάμε 312δις€ (97% αύξηση ) το 2015.
Το 2012, ήταν η χρονιά κατά την οποία είχαμε μείωση κατά 51,2δις€ (ποσοστό μείωσης 14,3%) λόγω της ανταλλαγής ομολόγων μέσω της εμπλοκής του ιδιωτικού τομέα (το λεγόμενο PSI).
To 2013 υπήρξε μια αύξηση 4,7% εκ νέου για να διαμορφωθεί στα 319,1δις€. Το 2014 και το 2015 (την 30/6/2015) το χρέος υποχώρησε κατά 0,6% και 1,3% αντίστοιχα.
(Διάγραμμα 1)
Με βάση το Διάγραμμα 1, παρατηρούμε ότι η καμπύλη του χρέος διαχρονικά είναι αυξητική με εξαίρεση το έτος 2012 που μειώθηκε λόγω του PSI. Από το σύνολο του χρέους σημαντικό μέρος, 204,5δις€ (το 65,37%) αφορούν δάνεια του μηχανισμού στήριξης. Με βάση τα στοιχεία με 30/6/2015 του Οργανισμού Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους το σύνολο των 312,8δις€ θα πρέπει να τα αποπληρώσουμε μέχρι το 2057. Στο παρακάτω Διάγραμμα 2 απεικονίζεται το ποσό που θα πρέπει να αποπληρώνουμε ως χώρα, κάθε χρόνο μέχρι το 2057. Το ποσό της αποπληρωμής για κάθε χρόνο φυσικά διαφοροποιείται αν προστεθούν νέα Δανειακά Κεφάλαια.
(Διάγραμμα 2)
(πηγή ΟΔΔΗΧ)
Μεταξύ άλλων, ένας σημαντικός δείκτης που έχει σχέση με το Δημόσιο Χρέος είναι αυτός που το απεικονίζει ως ποσοστό του ΑΕΠ (Διάγραμμα 2). Έχει ιδιαίτερη σπουδαιότητα γιατί αποτελεί ουσιαστικά και πραγματικά έναν δείκτη ευημερίας, πιστοληπτικής ικανότητας και μας δείχνει κατά πόσο ως Κράτος είμαστε σε θέση να αποπληρώσουμε αυτά που χρωστάμε με βάση αυτά που παράγουμε.
Παρατηρούμε ότι η διαχρονική εξέλιξη του Χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ (Διάγραμμα 3) είναι ανοδική και από 98% το 2003 έφτασε στο 177,1% το 2014. Αυτό συμβαίνει για δύο λόγους, είτε γιατί αυξάνεται το χρέος είτε γιατί το ΑΕΠ μειώνεται.
(Διάγραμμα 3)
Ο δείκτης Χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ σε συνδυασμό με τα απόλυτα νούμερα του Χρέους αποτελούν δύο παράγοντες που έχουν μερίδιο στις βαθμολογίες των Οίκων Αξιολόγησης (Moodys, Fitch, Standard & Poor’s). Οι Οίκοι αυτοί με τις αναφορές τους και τις αξιολογήσεις τους ουσιαστικά καθορίζουν το αξιόχρεο της Χώρας μας, αλλά και το ποσό μελλοντικού δανεισμού και φυσικά το κόστος του. Στο Διάγραμμα 4 απεικονίζονται οι βαθμολογίες των Οίκων αξιολόγησης από το 1997 και έπειτα.
Οι καμπύλες που ακολουθούν είναι οι βαθμολογίες των Οίκων, όπου παρατηρούμε ότι είναι αντιστροφές με αυτή που ακολουθεί η καμπύλη του Χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ στο Διάγραμμα 3, καθώς και η καμπύλη του χρέους στο Διάγραμμα 1.
(πηγή ΟΔΔΗΧ)
Η διαχρονική εξέλιξη του Δημόσιου Χρέους και του ΑΕΠ θα πρέπει να εξεταστούν σε σχέση με την Ανεργία και το και σύνολο του Εργατικού Δυναμικού της Ελλάδος, ανάλυση την οποία θα παρουσιάσουμε σε επόμενο άρθρο μας.
Με την παρούσα προσέγγιση η Ομάδα Ανάλυσης Δεδομένων των Bizexperts προσπάθησε, πέραν από τον Ορισμό και τις κατηγορίες του Δημόσιου χρέους, να σας ενημερώσει για την διάρθρωση του, για την σχέση του με το ΑΕΠ και για τον χρόνο Αποπληρωμής του, για τη σχέση του και το μερίδιο ευθύνης του στις βαθμολογίες των Οίκων Αξιολόγησης.
(πηγές Τράπεζα Ελλάδος Οργανισμός Διαχείρισης Δημόσιου Χρέους, Ελληνική Στατιστική Αρχή).
Write a Comment