Αποτυγχάνουν οι Επιχειρήσεις ή τα Στελέχη ;

Στο σημερινό άρθρο οι bizexperts θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε την έννοια του όρου της αποτυχίας μιας επιχείρησης και αν αυτή αποτελεί ευθύνη της Διοίκησης ή ευθύνη των στελεχών της και ειδικότερα των Ανωτέρω Διευθυντών, των managers, των προϊσταμένων.

Τι σημαίνει όμως, αποτυχία για μία επιχείρηση ; Στη κοινή λογική φαντάζει η χρεοκοπία, η αδυναμία πληρωμής των υποχρεώσεών της, το γνωστό σε όλους …’λουκέτο’. Ένας απλός ορισμός ο οποίος γίνεται αποδεκτός είναι:

‘Το Κλείσιμο ή παύση της επιχειρηματικής δραστηριότητας με αποτέλεσμα τη δημιουργία ζημιών στους πιστωτές της και την απώλεια εργασίας για το προσωπικό’.

Μια διαφορετική προσέγγιση λέει ότι στόχος της επιχείρησης είναι ‘η δημιουργία κερδών και υπεραξιών’, οτιδήποτε άλλο θα μπορούσε να θεωρηθεί αποτυχία.

Οι επιχειρήσεις μπορεί να αποτυγχάνουν και για άλλους λόγους όπως, πόλεμος, ύφεση, φορολογία, φορολογικό πρόστιμο, υψηλό κόστος δανεισμού, κανονιστική συμμόρφωση, κακή διαχείριση, ανεπαρκές μάρκετινγκ, έλλειψη ανταγωνιστικότητας και άλλες δυσλειτουργίες.

Ο Michael Ames (Καθηγητής στο California State University Fullerton) στο βιβλίο του “Διαχείριση Μικρών Επιχειρήσεων” παραθέτει και άλλους επιπρόσθετους λόγους σχετικά με τα αίτια της αποτυχίας των επιχειρήσεων μεταξύ των οποίων είναι:

έλλειψη εμπειρίας
έλλειψη αξιόπιστου συνεργάτη – αντιπροσώπου πωλήσεων
ανεπαρκές κεφάλαιο
κακή διαχείριση αποθεμάτων
υπερβολικές επενδύσεις σε πάγια περιουσιακά στοιχεία
επιχειρηματική κακοδιαχείριση
κακή επιχειρηματική θέση
κακή διαχείριση πιστωτικών διευθετήσεων
απροσδόκητη ανάπτυξη
εμπλέκοντας σε μια λανθασμένη επιχειρηματική θέση
αδυναμία ανάκτησης από μια σημαντική διακοπή της επιχείρησης

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2014 από την Εταιρεία Turnaround Management Society αποκαλύπτει ότι οι περισσότερες κρίσεις και προβλήματα προκαλούνται από τα λάθη της ανώτατης διοίκησης. Οι πιο σημαντικές αιτίες της κρίσης είναι οι παρακάτω:

η διοίκηση συνέχιζε σε μια στρατηγική που δεν δουλεύει πλέον για την εταιρεία (54,6%)
έχασε την επαφή της με την αγορά και τους πελάτες της και δεν ήθελε να προσαρμοστεί στις αλλαγές που συμβαίνουν γύρω της (51,6%)
εσφαλμένες στρατηγικές αποφάσεις (39,4%), οι οποίες γίνονται συχνά λόγω της έλλειψης σαφούς στρατηγικής με σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομική θέση της εταιρείας στην αγορά.

Ο Peter Drucker (Αμερικανός Σύμβουλος Επιχειρήσεων, Εκπαιδευτικός και Συγγραφέας) όμως ισχυρίζεται ότι ο σημαντικότερος λόγος που αποτυγχάνουν οι επιχειρήσεις είναι εξαιτίας της διοίκησης και των στελεχών της.

Παρακάτω αναφέρονται, κατά την άποψή μας οι σημαντικότεροι λόγοι αποτυχίας, οι οποίοι συνδυάζονται και με το επίπεδο ευθύνης. Ειδικότερα :

Έλλειψη χαρακτήρα: Ο τίτλος του καθενός δεν έχει σημασία αν δεν γίνονται κάποια πράγματα σωστά και στον κατάλληλο χρόνο. Ηγέτες που δεν έχουν χαρακτήρα δεν θα τον διατηρήσουν μεταξύ άλλων στελεχών ή μεταξύ της διοίκησης. Επίσης δε θα δημιουργήσουν εμπιστοσύνη και δεν θα εμπνεύσουν.

Έλλειψη Οράματος: Ένας από τους ρόλους ενός Διευθύνοντος Συμβούλου είναι να καθορίζει και να επικοινωνεί με σαφήνεια το εταιρικό όραμα προς το προσωπικό μέσω των προϊσταμένων. Εάν δεν υπάρχει όραμα ή αυτό δεν είναι ορατό τότε η ευθύνη πέφτει ευθέως στην εκτελεστική ηγεσία. Επιπλέον, εάν το όραμα δεν ευθυγραμμίζεται με τις εταιρικές αξίες, τότε υφίσταται πρόβλημα.

Κακό brand: Ένα brand που χαρακτηρίζεται από την καταναλωτική αγορά ως ‘κακό’, αυτό συνεπάγεται ότι αποτελεί αποτυχία της ηγεσίας και των στελεχών της. Η ‘πτώση’ ενός brand σημειώνεται όταν τα στελέχη της επιχείρησης και ο ηγέτης της παραιτηθούν από την ευθύνη που τους βαρύνει. Γιατί ; Γιατί οι ηγέτες που δεν διαχειρίζονται το εμπορικό σήμα τους ως ένα από τα μεγαλύτερα εταιρικά περιουσιακά στοιχεία καταδικάζουν την επιχείρηση σε ‘κατήφορο’.

Έλλειψη εκτελεστικής ικανότητας: Ένα από τα πιο σημαντικά καθήκοντα ενός στελέχους είναι η εκτελεστική ικανότητα και η διασφάλιση της εκτέλεσης μιας απόφασης. Οι επιχειρηματίες ή οι διευθύνοντες σύμβουλοι που δεν επικεντρώνονται στην ανάπτυξη των απαραίτητων ταλέντων και πόρων ώστε να εξασφαλίσουν την άμεση εκτέλεση αποφάσεων, τότε οι πιθανότητες αποτυχίας αυξάνονται και μάλιστα ραγδαία.

Ελαττωματική στρατηγική: Μια λανθασμένη στρατηγική ουσιαστικά αποκαλύπτει μια αδύναμη ηγεσία. Βέβαια ο κάθε κανόνας διαθέτει και τις εξαιρέσεις του αλλά είναι σαφές ότι πίσω από μια εταιρία με εσφαλμένη στρατηγική κρύβεται ένας αδέξιος ηγέτης.

Έλλειψη κεφαλαίων: Είναι αληθές ότι επιχειρήσεις με σημαντικού μεγέθους κεφάλαια είναι δυνατόν να αποτυγχάνουν παταγωδώς, ενώ άλλες εξελίσσονται σε ηγέτες του κλάδου. Γίνεται αποδεκτό ότι η απουσία κεφαλαίων μπορεί να αποτελέσει μια αιτιολογία και μάλιστα αποδεκτή για μια επιχείρηση που αποτυγχάνει. Μια πιο προσεκτική διερεύνηση ίσως αποδείξει ότι το πραγματικό πρόβλημα δεν ήταν η έλλειψη κεφαλαίων αλλά, η αδυναμία αύξησης τους, ανάπτυξής τους και τέλος της διαχείρισής τους, λόγοι οι οποίοι αποτελούν ξεκάθαρα ευθύνη της διοίκησης. Το απαραίτητο ποσό του κεφαλαίου που απαιτείται για την ομαλή λειτουργία μιας επιχείρησης βασίζεται στον τρόπο λειτουργίας της επιχείρησης. Αποτελεί ευθύνη της διοίκησης η πρόβλεψη των αναγκών σε κεφάλαια και η προσαρμογή του τρόπου λειτουργίας της προκειμένου να μην εμφανίζονται προβλήματα στο λεγόμενο cash flow.

Κακή διαχείριση Ανθρώπινου δυναμικού: Είναι η δουλειά της ηγεσίας να προσλαμβάνει, καθοδηγεί, αναπτύσσει και παρακινεί το προσωπικό της. Ένας manager που ποτέ ‘δε φταίει’ και υποδεικνύει ως υπεύθυνους μιας αποτυχίας τους υφισταμένους του κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως ‘ελλείπεις’. Θα πρέπει να λαμβάνει την ευθύνη της ομάδας του ως σωστός ηγέτης και όχι να κρύβεται από πίσω τους. Επίσης θα πρέπει ο λόγος του να συμβαδίζει με τις πράξεις του και σε πολλές περιπτώσεις οι πράξεις θα πρέπει να προηγούνται των λόγων και των υποσχέσεων.

Έλλειψη πωλήσεων: Η έλλειψη πωλήσεων οφείλεται τελικά στην έλλειψη ηγεσίας. Η στρατηγική, τιμολόγηση, εμπορική πολιτική, τοποθέτηση, επωνυμία, διανομή, αποζημίωση ή οποιεσδήποτε άλλες μετρήσεις που συνδέονται με την παραγωγικότητα του δυναμικού πωλήσεων αντανακλούν την έλλειψη της ηγεσίας. Η έλλειψη εσόδων δεν είναι πρόβλημα κάποιου άλλου, είναι πρόβλημα ηγεσίας.

Τοξική Κουλτούρα: Η αλήθεια είναι ότι τίποτα δεν καταπνίγει την παραγωγικότητα και δημιουργεί συγκρούσεις όπως μια τοξική κουλτούρα. Όμως μια τοξική κουλτούρα απλά δεν μπορεί να υπάρξει όπου υπάρχει μια καλή ηγεσία.

Έλλειψη καινοτομίας: Ένας ηγέτης ή δημιουργεί μια κουλτούρα καινοτομίας ή όχι. Ο ηγέτης που δεν έχει την ικανότητα να τοποθετήσει την επιχείρηση μπροστά από τις εξελίξεις της αγοράς και απλά τις ακολουθεί, τότε η συρρίκνωση σε όλα τα επίπεδα είναι ορατή. Ένας ηγέτης δεν πρέπει να βασίζεται σε προηγούμενα επιτεύγματα για μεγάλο χρονικό διάστημα αλλά πρέπει να ανησυχεί και να ερευνά τη νέα καινοτομία που θα δώσει το ανταγωνιστικό και το συγκριτικό πλεονέκτημα στην επιχείρηση του. Οι ηγέτες που δεν υιοθετούν εύκολα αλλαγές, ουσιαστικά καταδικάζουν την επιχείρηση.

Έλλειψη Επαγγελματιών Συμβούλων: Η γνώση και η εμπειρία αποκτάται με τον χρόνο. Κανείς δεν γνωρίζει τα πάντα. Επίσης η ημιμάθεια είναι χειρότερη από την αμάθεια. Εάν η επιχείρηση ή ηγεσία δεν συνεργαστεί με τους Expert του είδους (οικονομολόγους, λογιστές, δικηγόρους, ορκωτούς ελεγκτές και άλλους επαγγελματίες) και πορευτεί μόνη της και στην τύχη τότε η πιθανότητα να μη ληφθούν σωστές αποφάσεις είναι μεγάλη. Όλοι οι διευθύνοντες σύμβουλοι και οι επιχειρηματίες χρειάζονται επαγγελματίες συμβούλους και μάλιστα εξειδικευμένους και υψηλής ποιότητας. Δεν υπάρχει δικαιολογία για έναν ηγέτη να έχει τυφλά σημεία. Αυτό θα πρέπει να καλύπτεται ή να αγοράζεται από έναν expert γιατί σε αντίθετη περίπτωση απλά δείχνει ματαιοδοξία και επαγγελματικό εγωισμό.

Αδυναμία προσέλκυσης και διατήρησης του ταλέντου: Οι μεγάλοι ηγέτες περιβάλλουν τον εαυτό τους με μεγάλο ταλέντο. Καταλαβαίνουν ότι το ταλέντο δημιουργεί περισσότερο ταλέντο. Αν η επιχείρηση δε διαθέτει το ταλέντο που χρειάζεται για να επιτύχει τους επιχειρηματικούς της στόχους, κανείς δεν είναι υπεύθυνος παρά μόνο η ηγεσία.

Αδυναμία προσέλκυσης και διατήρησης ταλέντων: Οι μεγάλοι ηγέτες περιβάλλονται από μεγάλα ‘μυαλά’. Είναι κατανοητό ότι περισσότερα ‘μυαλά’ θα αντιμετωπίσουν με επιτυχία κάθε πρόκληση. Αν μία επιχείρηση δε διαθέτει ταλέντα ή δεν προσελκύει μυαλά (για λόγους οικονομίας κυρίως ) τότε δεν θα επιτύχει με ευκολία ή και καθόλου τους στόχους της. Ποιος είναι υπεύθυνος =; Φυσικά τα ανώτερα στελέχη της.

Ανταγωνιστική συνείδηση: Μια επιχείρηση δε χρειάζεται να είναι ο κυρίαρχος παίκτης ή ο Leader της αγοράς. Αποτελεί ευθύνη των στελεχών και της ηγεσίας να κατανοήσει το ανταγωνιστικό πεδίο και να το αντιμετωπίσει με επιτυχία. Εάν μια επιχείρηση δεν δημιουργεί κέρδη και υπεραξίες τότε φταίει η ηγεσία της που δεν δημιουργεί τις προϋποθέσεις.

Η έλλειψη παρακολούθησης των εξελίξεων στην αγορά: Εάν ο ηγέτης ή το στέλεχος βρίσκεται σε επαφή με την αγορά, θα είναι δύσκολο να αιφνιδιαστεί από τις εξελίξεις. Αποτελεί βασική και σημαντική ευθύνη της ηγεσίας και των στελεχών της να δίδεται η δέουσα προσοχή στην πληροφορία, και την έρευνα αγοράς για τη διαχείριση του κινδύνου απαξίωσης και των αλλαγών στην αγορά.

Στο παραπάνω άρθρο οι bizexperts προσπαθήσαμε να προσεγγίσουμε την έννοια της αποτυχίας μιας επιχείρηση και αν αυτή είναι ευθύνη της ή ευθύνη των στελεχών της. Μετά τα όσα αναφέρθηκαν, τα συμπεράσματα δικά σας!